Ding 21a - Genealogie 2.0

Geni. Dat ken ik. Ik heb een tijdlang fanatiek alles ingevoerd wat ik ooit had uitgezocht over mijn moeders kant van de familie. Tot grote vreugde van neef J. Hij houdt de site in beweging. Plaatst en beheert profielen en stuurt berichten. Heeft, zo zag ik net, vanavond de begrafenis van zijn moeder nog ingevoerd. Dat is aardig op tijd, want ze wordt morgen pas begraven.

In mijn familie wemelt het niet bepaald van de historici of anderszins bovenmatig in geschiedenis geïnteresseerde mensen. Mijn familie heeft andere kwaliteiten. Desondanks zijn er verrassend veel mensen die hun profiel invullen en foto's van zichzelf en hun familieleden op Geni geplaatst hebben. Waarbij het opvalt dat de familieleden van boven de veertig vooral gegevens invoeren over de generaties boven hen. Die van dertig jaar en jonger voeren minimale gegevens in over zichzelf en hun jonge kinderen. Maar zijn veel scheutiger met foto's. Misschien zijn die van boven de veertig meer bezig met het verleden en die van beneden de dertig meer gewend aan de sociale media? Met het invullen van profielen en het plaatsen van profielfoto's?

Ik vraag me af of mijn familie representatief is wat dat betreft. Zo ja, dan zijn sociale stambomen (mooi woord, trouwens) dus een prachtige manier om mensen in het algemeen, en de Facebook-generatie in het bijzonder, te interesseren voor genealogie. Het zou ervoor pleiten om informatie over Geni of andere sociale stamboomsites standaard op te nemen in het lesmateriaal dat Tresoar aanbiedt over genealogie.

Maar waarom zou je ook geen mini-cursus sociale stambomen aanbieden voor de genealogen op zaal? Om ze te laten zien hoe je informatie toegankelijk kunt maken via het Internet. En, met een beetje mazzel, hulp krijgt bij het verder invullen van die stamboom.

Hm. Misschien iets om eens verder over na te denken...

Toch hebben de sociale stambomen naar mijn idee ook nadelen.

Ten eerste is het systeem (let wel, hier spreekt iemand die opgeleid is door strenge historici) heel gevoelig voor 'fouten'. In mijn familiestamboom worden bijvoorbeeld naast gegevens uit archieven ook even vrolijk data en namen ingevoerd die voortkomen uit het eigen geheugen, 'van horen zeggen' of  'uit overlevering'. Oral history die, eenmaal zwart op wit, het aura krijgt van bewezen feit. Als ik onderzoek zou doen naar een familie, zou ik dit soort sociale stambomen daarom liever gebruiken als eerste oriëntatie dan als definitieve bron.

Waar ik zelf in de praktijk over struikelde, is het feit dat er in het (Amerikaanse) systeem van Geni namen van gemeenten voorgeprogrammeerd staan. Probeer maar eens de geboorteplaats van een voorouder ingevoerd te krijgen die geboren is in een gemeente die inmiddels niet mee bestaat. In zo'n geval verandert het systeem de door jou ingevoerde plaatsnaam hardnekkig in een andere. Je schijnt het te kunnen veranderen. Maar dat is mij, ondanks herhaalde pogingen, tot op heden  niet gelukt. Zodat mijn oma in de stamboom van Geni nu te boek staat als geboren in gemeente X, terwijl haar officiële geboorteakte meldt dat zij geboren is in gemeente Y. Voor de fanatieke onderzoeker vast een goede reden om gegevens die ontleend zijn aan dit soort stambomen toch maar te controleren aan de hand van de oorspronkelijke akten. Lang leve de archieven!

Het FamilySearch Indexing lijdt aan een vergelijkbaar euvel. Het introotje vlak achter de homepagina zou de indruk kunnen wekken dat ingevoerde gegevens gecontroleerd worden. Als dat al zo is, laat dat systeem te wensen over. Uit eigen ervaring weet ik dat degenen die gegevens invoeren kennelijk lang niet altijd native speakers zijn. Namen en geboorteplaatsen worden nogal eens verhaspeld. Zo wordt Noordbroek tot Nordbrock, Veendam tot Veendan en Frederiks tot Fredricks. Waarmee de namen digitaal beschikbaar, maar in de praktijk onvindbaar worden

Maar laat ik niet teveel het academische zuurtje spelen. Want het zijn echt niet alleen mijn neven en nichten en de broeders en zusters van de Latter Day Saints Church die zich verschrijven of vergissen. Dat overkomt de noeste papiervreters op de zaal genealogie net zo goed. Al zullen ze dat niet graag toegeven.

En laten we wel wezen. Het is natuurlijk prachtig dat je veel van de genealogische gegevens die je tot voor kort alleen ter plekke en verspreid over verschillende archieven kon vinden, nu gewoon thuis vanachter je PC op kunt snorren.

Een verrassend neven-effect (sic!) van mijn persoonlijke Geni-gebeuren is dat er contacten ontstaan zijn. Minimaal, maar toch. Neef J., die ik in geen jaren gesproken had, heeft mij via de mail ingewijd in de geheimen van Geni. Sinds die tijd wisselen we af en toe wat informatie uit. En op de familiedag hadden we daarmee gelijk een goed gespreksonderwerp. Bovendien word ik via de automatische berichtenservice van Geni ongevraagd op de hoogte gehouden van verjaar- en trouwdagen. Met als gevolg dat ik digitale verjaardagswensen ontvang en verstuur. Ook kwam ik via de stamboom achter het bestaan van een heleboel achter-achter-neefjes en dito nichtjes.

Kortom: voor de sociale stamboom geldt dus ongeveer hetzelfde als wat de voetbalgoeroe al zei:  "Elk voordeel heb z'n nadeel".

Op de valreep nog een tip van neef J. Stamboomsurfpagina (ik kan het niet helpen, maar ik blíjf dit woord, mat al die M'en lezen als "stamboomSMURFpagina"). Een fijne, uitgebreide startpagina.
Handig voor degenen die in dit vroege voorjaar lekker vanachter de pc een stamboompje willen gaan planten.

foto: Historic Silk Tree (fotograaf onbekend)
download: Flickr