Koffie van Beethoven

Vandaag las in een column van Christiaan Weijts (1) dat Beethoven, vóórdat hij koffie ging zetten (of liet zetten, dat vertelt het verhaal niet), precies zestig koffiebonen uittelde.  Kijk. Dát vind ik nou fascinerende berichten. Ik zie hem ook gelijk voor me. Een wat brommerige dove man die, voorovergebogen aan zijn tafel, mompelend zit te tellen: "...einundsiebzig, zweiundziebzig, drieundziebzig...". Zo'n verhaal kan mij een hele dag bezig houden hangen. Echt.

Zo kwam het dus dat ik vanavond, toen ik de koffiebonen al in de elektrische molen had zitten, ze weer op het aanrecht stortte en over mijn schouder tegen S. zei: "Vanavond ga ik Beethovenkoffie zetten". S, behept met dezelfde fascinaties als ik, kwam gelijk naar de keuken: "Mag ik helpen tellen?" 

Samen telden we zestig bonen uit. In zes groepjes van tien. Om vervolgens tijdens het malen daarvan te constateren dat het verhaal niet vertelde hoeveel water Beethoven eigenlijk op zijn koffie goot. We besloten dat ons experiment niet volkomen historisch correct hoefde te zijn. Het ging om het idee. We wisten trouwens ook niet of der Ludwig suiker en melk in zijn koffie gebruikte.

Tijdens het drinken van het bakkie Beethoven zagen we hem weer voor ons. Ludwig von Beethoven. Aan tafel. Met zijn koffiebonen. 
S: "En dat mevrouw Beethoven dan met haar ogen zit te rollen"
Ik: "Ja. Of dat 'ie verkouden is: ... siebenundreissig, achtundreissing, neun... ha... ha....ha... HATSJIE! Scheisse. Einz, zwei, drie....".

En dan begint 't. Dan willen we weten hoe je in rond 1800 eigenlijk koffie zet.
En hoe mevrouw Beethoven heet.

Een snel rondje Wikipedia leert dat er geen mevrouw Beethoven geweest is. Sterker nog, dat Ludwig bekend staat als iemand die moeite had met vrouwen. En dat de gehoorbeentjes van Beethoven bij een autopsie verwijderd zijn. En daarna zoek geraakt. We weten ook dat er sinds de 17e eeuw al koffiehuizen zijn in Duitsland. En dat in de tijd van Johann Sebastian Bach (eerste helft 18e eeuw) koffie als gevaarlijk voor de jeugd beschouwd werd. Dat er in koffiehuizen gemusiceerd werd. Ook door J.S. Bach en zijn club. Oh. En ik heb een link gevonden naar de koffiecantate van Bach.

Ik bedoel maar. Lang leve de trivia. Mij zetten ze in elk geval vaak op het spoor van grotere dingen.

Al weet ik nu helaas nog steeds niet hoe je nou een echte, historisch verantwoorde koffie à la Beethoven zet. Iemand een idee?





1) Christiaan Weijts, 'Beethovens koffiebonen', in: De Groene Amsterdammer, jaargang 138, nr 3, p 57.
*) afbeelding: fotografische reproductie van een geschilderd portret van Beethoven door E.H. Schröder, Berlijn, zonder datum. Foto uit het Openbare Archief van Bergen, te vinden via: http://www.flickr.com/photos/37381115@N04/9569258758/in/photolist-fzAXeY-7boyQz-c868Wq-55F1Sq-6X4sqJ (geraadpleegd 02.03.14)